Σε κλίμα κατάνυξης, οι ορθόδοξοι χριστιανοί έχουν ήδη ξεκινήσει τις προετοιμασίες για το εορτασμό της Λαμπρής. Η κορύφωση των Θείων Παθών συμβαδίζει με την αναλλοίωτη διατήρηση μακραίωνων παραδόσεων που πέρασαν από γενιά σε γενιά αλλά και νεότερων παραδόσεων, που φανερώνουν το βαθύτερο θρησκευτικό συναίσθημα των κατοίκων κάθε περιοχής.
Σε πολλές περιοχές της Ανατολικής Μακεδονίας, οι κάτοικοι συνεχίζουν μέχρι και σήμερα να τιμούν τα Πάθη και την Ανάσταση του Θεανθρώπου, μέσα από αναπαραστάσεις αλλά και με την αναβίωση παραδοσιακών εθίμων.
Τη Μεγάλη Παρασκευή, οι πιστοί στη δημοτική κοινότητα της Νέας Ηρακλείτσας του δήμου Παγγαίου, στο νομό Καβάλας, ζουν τη συγκίνηση του Θείου Πάθους. Μέσα σε κατανυκτική ατμόσφαιρα, γίνεται η αποκαθήλωση του άχραντου σώματος του Ιησού Χριστού, στο ύψωμα του παρεκκλησίου της Αγίας Μαρίνας, στην τοποθεσία Νησάκι, στην παραλία της Νέας Ηρακλείτσας.
Η ιερά πομπή ξεκινάει από τον Ιερό Ναό Παναγίας Φανερωμένης, όπου φυλάσσεται η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας και κατευθύνεται στο Νησάκι, όπου και πραγματοποιείται η τελετή της αποκαθήλωσης. Μυροφόρες ραίνουν το άχραντο σώμα του Ιησού με λουλούδια, κατά τη μεταφορά του στο ναό και την εναπόθεσή του στον τάφο.
Το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής, στη δημοτική κοινότητα της Νέα Πέραμου του δήμου Παγγαίου, κατά την περιφορά του Επιταφίου, οι κάτοικοι καίνε ομοιώματα του Ιούδα, τη στιγμή που η πομπή του Επιταφίου περνάει από τους δρόμους. Ολόκληρη η πόλη, εκείνη τη νύχτα φωτίζεται από τις δεκάδες φωτιές, που ανάβουν οι κάτοικοι, στέλνοντας έτσι το μήνυμα της κάθαρσης, αλλά και της αιώνιας ανάστασης.
Την τρίτη μέρα του Πάσχα, με συγκίνηση και ευλάβεια, στη δημοτική κοινότητα Ελευθερών αναβιώνουν τα παραδοσιακά «Μαζίδια». Πρόκειται για ένα έθιμο που χρονολογείται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Οι πιστοί μεταφέρουν εν πομπή τα εικονίσματα από τη βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Ταξιάρχη, την παλαιότερη εκκλησία της περιοχής, στα «Μαζίδια», όπου βρίσκεται το γραφικό εξωκλήσι των Αγίων Ραφαήλ, Ειρήνης και Νικολάου.
Εκεί, τελούν αρτοκλασία και αγιασμό, αναπέμποντας παρακλήσεις προς τον Αναστάντα Χριστό να ευλογήσει την καλλιεργητική περίοδο που ξεκινάει, ώστε να είναι αποδοτική και εύφορη. Στη συνέχεια, στην πλατεία του παλιού, παραδοσιακού οικισμού, στήνεται μεγάλο γλέντι. Το χορό αρχίζει ο ιερέας και ακολουθούν οι κάτοικοι του χωριού, που χορεύουν και τραγουδούν τρία συγκεκριμένα τραγούδια, που διασώθηκαν με το πέρασμα των χρόνων.
Τη δεύτερη μέρα του Πάσχα, στη δημοτική κοινότητα Κρηνίδων του δήμου Καβάλας, εδώ και πάρα πολλά χρόνια αναβιώνουν οι «αυγομαχίες». Μικροί και μεγάλοι κάτοικοι της περιοχής, με ιδιαίτερη φροντίδα παρουσιάζουν τα αυγά τους και ξεκινούν μια ιδιόμορφη μάχη τσουγκρίσματος.
Νικητής είναι αυτός που θα έχει στην κατοχή του τα λιγότερα σπασμένα αυγά και άρα τα πιο δυνατά. Η προετοιμασία αυτής της γιορτής ξεκινάει εβδομάδες πριν, με τη συγκέντρωση των καλύτερων αυγών από κότες και φραγκόκοτες.
Η πασχαλινή περίοδος έχει τα δικά της ξεχωριστά έθιμα και στην περιοχή της Δράμας. Τις πασχαλινές αυτές μέρες, ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει η πομπική περιφορά της εικόνας της Αναστάσεως, γύρω από το αγροτικό χωριό της Καλής Βρύσης, την Πέμπτη της Διακαινησίμου, για προστασία του χωριού από κάθε κακό και ιδιαίτερα από το χαλάζι, που είναι εξαιρετικά επικίνδυνο για την παραγωγή την ανοιξιάτικη περίοδο.
Το δικό της χαρακτήρα έχει η Δευτέρα του Θωμά στους Σιταγρούς, όπου οι εκεί εγκατεστημένοι Πόντιοι συνεχίζουν πανάρχαια έθιμα των κοιτίδων τους, όπως επισκέψεις στα μνήματα, με διανομή κόκκινων αυγών και γλυκισμάτων και με τραγούδια, έθιμα με καθαρά αρχαϊκή μορφή και με συνακόλουθες μεταφυσικές δοξασίες και αντιλήψεις.
